Het imposante LWL-Zentralmagazin en archeologiedepot in Münster
Naar aanleiding van het onderzoek naar de bouw van een regionaal depot, gingen collega Lotte van Erfgoed Noorderkempen en collega Marieke van Musea Turnhout in augustus 2023 met FARO op depotreis naar Duitsland. Ze bezochten verschillende erfgoeddepots in de regio Nordrhein-Westfalen. In deze blogpost: Het LWL-Zentralmagazin en archeologiedepot in Münster!

LWL-Zentralmagazin © LWL-Medienzentrum für Westfalen
Het LWL-Zentralmagazin
In het hart van Münster bevindt zich het indrukwekkende depot – het “LWL-Zentralmagazin für Westfälische Landeskunde” en Archeologiedepot. Het complex wordt beheerd door het Landschaftsverband Westfalen-Lippe (LWL), een Duitse regionale organisatie die zich onder andere bezighoudt met erfgoed van de regio Westfalen. Ze beheert 18 musea. LWL-Zentralmagazin Münster is een gemeenschappelijk depot en bewaart diverse collecties uit de regio Westfalen.
Het enorme depot van het Zentralmagazin, dat opgetrokken is in 2019, beslaat maar liefst drie verdiepingen en bestaat uit 10.000 vierkante meter ruimte, toegankelijk via één gigantische ingangspoort. Dit nieuwbouwproject is zeer duurzaam: de muren zijn goed geïsoleerd waardoor het gebouw 99% luchtdicht is. De vloer daarentegen is niet geïsoleerd, wat resulteert in een consistent en stabiel klimaat. Alleen in specifieke ruimtes waar een ander klimaat cruciaal is, wordt geklimatiseerd. Dit gloednieuwe duurzame depot heeft echter wel een kostenplaatje: 14 miljoen euro.
Het Zentralmagazin fungeert als een gedeeld depot, waar musea een depotruimte kunnen huren en deze zelf kunnen inrichten. Ruimtes kunnen zelfs verder aangepast worden door het plaatsen van bakstenen muren en brandwerende deuren. Musea hebben de autonomie om te beslissen of hun collecties een geklimatiseerde ruimte nodig hebben, maar zij dragen de verantwoordelijkheid voor deze aanzienlijke energiekosten. Daarnaast biedt het Zentralmagazin de optie om meubilair te huren.
Inmiddels wordt maar liefst 9000 vierkante meter van het depot ingenomen door verschillende musea, waarvan het LWL-Museum für Naturkunde het grootste deel opeist. Met een indrukwekkende collectie van maar liefst 2,3 miljoen objecten geeft de ingerichte ruimte een fascinerend overzicht van opgezette dieren in alle denkbare formaten. Het grootste object, een indrukwekkend, opgezette giraf van maar liefst 4,70 meter hoog, moest zelfs vóór de voltooiing van de bouw in het depot worden geplaatst, omdat het anders simpelweg niet meer in het depot zou passen.
En alsof 10.000 vierkante meter nog niet genoeg is, heeft het Zentralmagazin grootse plannen voor de toekomst, namelijk de bouw van een tweede gloednieuw depot, pal naast het huidige depot. Ze hebben daar immers de luxe om nog een aanzienlijk stuk grond ter beschikking te hebben. Wij zijn alvast benieuwd welke ontwikkelingen het Zentralmagazin voor ons in petto heeft!
Het archeologiedepot
Naast het indrukwekkende Zentralmagazin kregen we een rondleiding door het archeologische depot van de LWL. Dit depot bevindt zich op het terrein van de voormalige militaire site, die ooit diende als opslagplaats voor graan en een broodbakkerij. Het enorme archeologiedepot is uitgestrekt over vijf verdiepingen en omvat naast een opslagruimte voor archeologische vondsten, ook diverse andere ruimtes, waaronder een wasruimte, een verwerkingsruimte, kantoren en een fotostudio.
In totaal worden hier maar liefst 150.000 dozen bewaard, gevuld met archeologische vondsten. Dit enorme aantal komt overeen met een lengte van 8 kilometer aan rekken met dozen. Het merendeel van de vondsten bevindt zich in een niet-geklimatiseerde ruimte, waar de minder kwetsbare materialen, zoals steen en keramiek, worden bewaard. Voor de meer fragiele objecten, zoals glas en metaal, is er een geklimatiseerde ruimte voorzien.
Een van de meest opvallende innovaties in het archeologisch depot is de methode waarmee ze keramische vondsten nummeren. Men maakt gebruik van een geavanceerde printer die nummers direct op de scherven afdrukt. Je zou je kunnen afvragen: is de inkt niet schadelijk voor deze kwetsbare vondsten? Nee! Deze inkt is volledig reversibel, wat betekent dat ze met behulp van aceton verwijderd kan worden, zonder enige schade aan de scherven toe te brengen. Bovendien worden de scherven tijdens het printen in een bak vol bescherming gelegd, om te voorkomen dat de scherven breken. Fascinerend, nietwaar?