Wist je dat er in groot-Kasterlee (Kasterlee, Lichtaart en Tielen) wel meer dan 100 kapelletjes te vinden zijn? En dat zo’n 3/4 daarvan toegewijd zijn aan Onze-Lieve-Vrouw? Van de kleinste boomkastjes met een beeldje over gemetste pijlers met nis tot heuse devotiekapellen… in alle vormen en groottes vind je ze in Kasterlee.
En zo ook in alle leeftijden. Hieronder lichten we de 3 oudste en 3 van de jongste kapellen toe:
Ouderdomsdekens
Rielenkapel
In het noordoostelijke deel van het Hoge-Rielengebied ligt de eeuwenoude Rielenkapel. De kapel wordt reeds vermeld in een cijnsboek van 1564: “van een heye gelegen aan de capelle te rijele geheeten sprincvenne”. Ze is toegewijd aan Onze-Lieve-Vrouw Geboorte. Het huidige gebouw dateert uit het begin van de 17e eeuw en onderging meerdere herstellings- en verbouwingswerken in de 18e en 20e eeuw.
Sinds 1999 speelt een veldbeiaard van 12 klokjes geregeld een lied.
Dat de kapel een belangrijke rol speelde in de volksdevotie kunnen we zien aan de bakstenen met negen kerven. Deze streepjes werden er met het kruisje van een paternoster in gekrast. Zij getuigen van de novenen (negen gebedsdagen) die moeders in verwachting hier kwamen doen om voor een gezond kindje te bidden.
Er worden nog steeds eucharistievieringen gehouden in de kapel. De kapel werd in 2004 beschermd als monument.
Zandkapel
Op ‘de Kapellekensberg’, een licht verheven, driehoekig pleintje tussen de Poederleesteenweg, de Lievevrouwestraat en de Zandstraat ligt de kapel Onze-Lieve-Vrouw in ’t Zand uit 1688. Net zoals bij de kapel Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand in Tielen is ook hier het jaartal in gesinterde steen aangebracht in de westgevel. Vermoedelijk wijst deze op de herbouw van een oudere laatgotische kapel. In het zaalkerkje staat o.m. een bijzonder portiekaltaar van gemarmerd hout (circa 1688). De kapel werd in 1953 als monument beschermd.
Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand
De kapel Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand, op de hoek van de Prijstraat en de Vonderstraat, dateert uit 1664. Het jaartal van gesinterde baksteen in de westgevel verwijst naar het bouwjaar. Volgens 19de-eeuwse bronnen zou het aanroepen van Onze-Lieve-Vrouw al veel ouder zijn. Al in de 14de eeuw zou hier een staakkapelletje met een miraculeus Mariabeeldje hebben gestaan. De eerste pastoor van de zelfstandige parochie van Tielen richtte er in 1636 een kapel in leem en stro op. Het onderhoud werd o.m. gefinancierd door de kweek van capelleschaepen.
Binnen in het zaalkerkje staat een barokken altaar van gemarmerd hout met een gepolychromeerd houten beeld Onze-Lieve-Vrouw met Kind (tweede helft 17de eeuw). In een steunbeer van de zuidgevel is ook een nisje uitgewerkt met beeldje en omgeven door een krans. De kapel werd in 1977 beschermd als monument. In 2014 vierde de buurt de 350e verjaardag van de kapel op de ‘Kapellekenskermis’.
-
Rielenkapel -
Zandkapel -
Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand
Jong religieus erfgoed
Mariadevotie bloeide ook in de tweede helft van de 20e eeuw!
Kapel Grootrees
Hoewel de kapel Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand in Grootrees één van de recentste is, heeft devotie op deze plaats een rijke geschiedenis die minstens terug gaat tot de 17e eeuw. Het jaartal 1660 zou vermeld zijn op de gevel van een ouder kapelletje, dat dan in 1884 werd vervangen door een nieuwe kapel.
Rond 1960 namen de buurtbewoners van Grootrees het initiatief om een nieuwe en grotere kapel te bouwen. Vooral voor de ouderen uit de buurt was de tocht naar het centrum van Kasterlee lang en moeilijk om wekelijks de mis bij te wonen. Het resultaat is een heel moderne kapel met bijzonder driehoekig grondplan en een hoog spits dak. Het gebouw kwam tot stand dankzij vereende krachten van vaklui uit de buurt en giften via o.m. een tombola. In 1962 werd de kapel ingewijd. Omdat er aanvankelijk geen bisschoppelijke toestemming was om misvieringen te houden, hield men deze buiten op het kruispunt, jaarlijks in juni.
Mariakapelletje De Maneschijn
Op het kruispunt van De Maneschijn met de Retiesebaan staat dit Mariakapelletje uit 1968. Met deze pijlerkapel in een moderne steen, typisch voor de tijdsperiode, verving de toenmalige eigenaar het oudere staakkapelletje uit de jaren 1930 vervangen. Onder de nis van het oude kapelletje hing dit opschrift: “Gij, die voorbijgaat, groet dit beeld / Terwijl ge aan Haar uw ziel beveelt / En haar uw hartsgebeden siert / Die onder ’t kruis uw moeder wierd, / Een moeder, die u meer bemint / Dan welke moeder ooit haar kind / Wat na ons reis door ’t lijdensdal / In d’eeuwigheden blijken zal.’
Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes Pleintje
Het wit geschilderde kapelletje staat op het Pleintje in Tielen. In 1938 richtte Louis Stappaerts een kapel op. Hij gebruikte daarbij een eiken staak om de nis aan vast te maken. Omstreeks 1954 werd op aandrang van E.H. Désiré Brants de staakkapel door een stenen kapel vervangen. Charel Verhaert metselde de constructie en Jef Baeyens plantte een lindeboom. Het Mariabeeldje is afkomstig van Turnhout, Rosalie Stappaerts schafte het aan. Een tijd later bouwde Fons Robbens de zes pilaartjes rondom. Wellicht schilderde men de kapel en de paaltjes wit om de verschillende textuur van de stenen te verbergen.
-
Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand (ca.1960)
Grootrees Kasterlee -
Pijlerkapel met Mariabeeld (
De Maneschijn Kasterlee -
Kapel Onze-Lieve-Vrouw van Lourdes
Pleintje Tielen
Foto’s en info met dank aan de cultuurdienst van Kasterlee. Neem een kijkje op de Bouwen aan de Hemel-kaart voor meer info en meer kapelletjes!
