Intro
De kapel van Rhoode in Oud-Turnhout vormt al decennialang een bezinnings- en ontmoetingspunt. Tijdens de Maria-meimaand is het hier ieder jaar weer bedevaart aan de kapel. De dienst wordt al jaar en dag verzorgd door zuster Cilia. Dit jaar is echter de laatste keer dat ze de viering leidt, daarna geeft ze de fakkel door.
De kapel maakt deel uit van B&B Domein Rodin, gelegen middenin het groen. Het domein bestaat uit een oude hoeve met een boerenwoning, een schuur en het kapelletje, dat werd gebouwd aan de overzijde van de straat. Vandaag staan moeder en dochter Marleen Mols en Yasmine Waterschoot hier aan het roer.
Een korte geschiedenis
De hoeve was oorspronkelijk een pachthoeve die al zou bestaan hebben in de 17de eeuw. Ze werd doorheen de eeuwen bewoond door verschillende landbouwersfamilies. De hoevegebouwen gaan in hun huidige vorm terug tot midden 19de eeuw. In 1896 werden de hoeve en de omringende gronden tijdens een openbare verkoop gekocht door Josephina Frederica Dessauer-Dufour, die toen aan het hoofd stond van de Turnhoutse drukkerij Brepols. Niet lang na de aankoop van de hoeve besloot Josephina om een kapel te bouwen aan de overzijde van de straat. De kapel met omringende kruisweg werd met veel sier ingewijd op 17 november 1897. Er werd een groots feest gehouden die dag, inclusief feestmaal op het domein van de familie Dufour. De familie sprak toen af om iedere derde zondag van mei samen te komen aan de kapel voor een eredienst. Op deze jaarlijkse viering kwamen gewoonlijk de werknemers van Brepols, de scholen van Schoonbroek en Oud-Turnhout mee bidden.
Tot 2015 werd het domein bewoond door de laatste baron en barones Dufour en daarna overgenomen door de familie Mols. Er was toen heel wat werk aan de winkel.
Een gesprek met de eigenares
“Het was de pater familias Carlo Mols die het plan opvatte om het hele domein met hoevegebouwen en kapelletje weer in ere te herstellen en te herbestemmen tot B&B”, zo verhaalt Marleen Mols. Hij kwam hier zelf vaak bidden en vond het zonde dat de kapel, die intussen bijna 120 jaar oud was, zo stond te verkommeren. Het domein werd nog amper onderhouden en bevond zich in slechte staat.” De gebouwen werden twee jaar lang gerenoveerd met aandacht voor de authentieke elementen. De kapel en de kruisweg werden hersteld en opnieuw geschilderd zodat deze plek weer volwaardig dienst kon doen als bedevaartsoord.
Nog steeds wordt elke derde zondag van mei een viering georganiseerd waarop iedereen welkom is en achteraf bij de familie Mols kan aanschuiven voor koffie en koeken. Marleen vertelt: “Op de eerste bedevaart deelden we een simpele koek met rozijntjes uit, maar die was helemaal niet lekker. Nu krijgt iedereen een échte koffiekoek”. Het levend houden van de traditie is bijna vanzelfsprekend voor hen. “De kapel had een speciale waarde voor onze vader (Carlo Mols). De barones had ons ook gevraagd om de bedevaart verder te zetten.”
Levend erfgoed
Ook dit jaar waren er naar schatting driehonderd aanwezigen die samenkwamen om te bidden en te zingen, volgens Marleen Mols een even groot aantal als het jaar daarvoor. De bedevaart wordt aangekondigd in het infomagazine van de gemeente Oud-Turnhout, maar veel publiciteit heeft die niet nodig. “Vroeger kwamen vooral mensen uit de buurt hierop af, nu vinden ze van overal hun weg naar de kapel. De coronapandemie heeft een paar jaar voor een minder grote opkomst gezorgd, maar ook nu waren alle voorziene stoelen tijdens de eredienst bezet.” De kans dat de traditie ooit zal uitsterven, lijkt hen klein. “Verschillende generaties volgen elkaar op. Ook de inhoudelijke voorbereiding van de dienst wordt nu overgedragen op een nieuwe generatie.” De gebouwen zien ze niet per se als erfgoed, het gaat meer om de betekenis die eraan gegeven wordt. “De kapel en de bedevaart hebben een hoge waarde voor Rhoode en voor de gemeenschap hier. Er zijn mensen die op de dag van de bedevaart vertellen dat ze ieder jaar naar deze gebeurtenis toe leven. Vaak is het ook een soort familiebijeenkomst, waarbij familieleden uit andere gemeenten elkaar ontmoeten.”
Binnenin de kapel staat het vol met Mariabeeldjes en andere postuurtjes van heiligen die door bezoekers worden meegebracht en hier achtergelaten. Marleen Mols wisselt ze soms van plaats, maar houdt ze allemaal bij. Haar tip voor de instandhouding van de kapel is dagelijks onderhoud. “Iedere dag de kapel oppoetsen zorgt er niet alleen voor dat ze er mooi uitziet, maar houdt ook vandalen weg. En de mensen appreciëren dat.”
Auteur: Charlotte Delannoye
