Intro
“Het gebouw bestaat nu 80 jaar en begint na zijn renovatie aan zijn tweede jeugd.” Met deze woorden werd De Reuzetuin in de Hovestraat in Arendonk feestelijk ingehuldigd. Het doel van dit project was een thuis bouwen voor mensen met een beperking. Deze mensen kunnen komen wonen in een historisch kader. De art deco-villa uit 1942 werd samen met het aanpalende magazijn gebouwd in opdracht van de familie Mols, die in Arendonk bekend stonden als aannemers van bruggen en wegen, en voorzien van een omvangrijke tuin. De villa bleef steeds in dezelfde familie en werd weer in ere hersteld door Chris, Luc en hun zoon Vincent.
“De familie Mols was een bekende familie in Arendonk. Iedereen kent Mols wel of kent iemand die hier gewerkt heeft. Op een gegeven moment hadden ze wel 150 werknemers in dienst”, vertelt Luc, mede-initiatiefnemer van De Reuzetuin. Zijn grootvader, Louis Mols, liet in 1942 een villa met magazijn bouwen in de toen vernieuwende art deco-stijl. Het geheel stond enkele jaren leeg, maar de stijlkenmerken die de gebouwen zo bijzonder maken, bleven gaaf bewaard.
Voor het woonhuis werd een voortuintje ingericht, afgesloten met een tuinmuurtje van gemetselde pijlers met hekwerk tussen. Een padje leidt naar de voordeur, die wordt omgeven door een rondbogig bovenlicht in paarskleurig glas-in-lood. In de gevel werd reliëf aangebracht door in- en uitspringende volumes. Het balkon met buisleuning heeft een halfronde vorm, net als de uitspringingen rechts van de deur en links die doorloopt tot boven de dakrand en waaraan een vlaggenmast bevestigd is. Deze decoratieve elementen worden geaccentueerd door bruine faiencetegels. De gevel wordt bekroond door een ver uitstekende dakgoot en schilddak met opnieuw bruin geglazuurde pannen. Aan weerszijden van het dak prijken enkele langgerekte schoorstenen. Achteraan de villa werd een terras aangelegd met een gemetselde bloembak, nog een typerend element voor de art deco-stijl.
Het magazijn is opgevat volgens dezelfde architecturale principes. Ook hier werd een voortuintje aangelegd met omheinend hekwerk. Voor het magazijn werden dezelfde materialen en decoratieve motieven gebruikt. De grote poort bevindt zich in een terugspringend gevelvlak. De bovengevel is getrapt en afgewerkt met bruin verglaasde muurkappen. Boven de inkom werd een cirkelvormig motief aangebracht in metselwerk. “Dat de villa tijdens de oorlog gebouwd werd, is te zien aan de opslagruimte voor graan die voorzien werd onder de badkamer en de schuilkelder van dik beton”, weet Luc.
De gebouwen stonden al geruime tijd leeg en de tuin werd niet onderhouden totdat de tuin enkele jaren geleden werd opengesteld voor vrij spel voor kinderen uit de buurt. In 2019 werd De Reuzetuin vzw geboren die van de tuin een ontmoetingsplaats wilt maken. Dit deed de vzw in het verleden al door succesvolle bio- en herfstmarkten te organiseren. Achter de naamgeving zit ook een leuk verhaal. Luc legt uit: “De naam Reuzetuin komt van een sprookje van Oscar Wilde. Het sprookje gaat over een egoïstische reus die geen spelende kinderen in zijn tuin dult. Na een tijdje beseft hij dat de afwezigheid van de kinderen hem ongelukkig maakt, waarop hij besluit de kinderen weer toe te laten in zijn tuin. De tuin wordt daarna weer de mooiste van het dorp.”
De tuin is nu weer helemaal klaar voor de toekomst. Het nieuwe ontwerp werd uitgewerkt door het Regionaal Landschap. De bomen blijven uiteraard de hoofdrol spelen. De tuin grenst ook aan één van de kerkwegeltjes, die de dorpskern van Arendonk kenmerken.
Tijdens de renovatie van de villa was het zoeken naar materialen die de historische toestand zo goed mogelijk benaderen. Enkele faiencetegels waren beschadigd en ook het hekwerk en de tuinmuur waren door vochtinsijpeling dringend aan herstel toe. Met hulp van een toegewijde architect werd er uiteindelijk een oplossing gevonden om de materialen te vervangen zonder het uitzicht te wijzigen.
“We hebben keuzes gemaakt om toch zo veel mogelijk van het karakter van het huis te bewaren en tegelijk een comfortabele leefruimte voor de toekomstige bewoners te voorzien. De voordeur met glas-in-lood, de trap met lambrisering met ingewerkte verlichting en de glaskoepel met gekleurd kathedraalglas konden we grotendeels behouden. De tegelvloer op het gelijkvloers hebben we vervangen omdat de tegels in beton waren gelegd.”, blikt Chris terug.
“Dit is het eindstation van een eerste grote fase”, liet Vincent weerklinken tijdens de openingsreceptie. Het project is gericht op het samenbrengen van de buurt en inclusiviteit. In lijn met de antroposofische opvattingen van Talander die het gebouw zal huren, is het bedoeld als een ‘helende’ plek. De tuin zal deels gebruikt worden door Talander, deels door de Reuzentuin. Op termijn worden nog bijkomende woonunits voor de oudere bewoners van Talander gepland achteraan in de tuin. Op die manier hebben de oudere bewoners die nu in de Wouwershoeve wonen opnieuw meer contact met het dorp.
“Het feit dat de woning erkend is als erfgoed is een impuls geweest en heeft het project zuurstof gegeven. Wij zien zeker in dat behoud van de gevel belangrijk is. We hebben een aantal jaar geleden ook voorstellen gekregen om de villa te slopen en hier appartementen te bouwen in de tuin, waar we altijd tegen zijn geweest. Behoud van het erfgoed is belangrijk voor de gemeenschap en Arendonk zou hierop moeten inzetten. Denk maar aan de hufkens, die vind je nergens anders”, concludeert Luc.
Auteur: Charlotte Delannoye
