Wim Tiri werkt als vrijwilliger in ons onroerenderfgoeddepot. Hij onderzocht vondsten van de opgraving aan de Jacobsmarkt in Turnhout en toont wat een simpele medicijnfles ons kan vertellen.
Boyveau Laffecteur
Uit de opgraving op de Jacobsmarkt komt een medicijnfles met op de schouder een glaszegel. Hierop staat ‘BOYVEAU LAFFECTEUR’ wat volgens een advertentie in het NRC Handelsblad van 5 januari 1869 een siroop was met geneeskrachtige eigenschappen.
Een reclameadvertentie uit het Leidsch Dagblad van 10 september 1874 prijst het product aan: “ROB BOYVEAU LAFFECTEUR, het eenige goedgekeurde middel in Frankrijk, België, Oostenrijk en Rusland, gewaarmerkt door de handteekening van Dr. Girandeau van St.-Gervais. Het aantal zuiverende middelen is zeer groot, maar aan de Rob Boyveau Laffecteur kwam altijd de eerste rang daaronder toe, zowel om hare sedert meer dan drie vierden eener eeuw erkende radicale werking, als om hare plantaardige samenstelling. Zij geneest volledig, zonder kwikzilver, de aandoeningen van den huid, den huiduitslag, de kliergezwellen, de ongemakken van het kraambed, van den kritischen leeftijd en van de scherpe vochten. Deze Rob is vooral aanbevelenswaardig tegen de recente besmettelijke, verouderde of hardnekkige ziekten waartegen de copahu, het kwik en het iodium potassii niets vermogen. – Generaal depot te Parijs, 12 rue Richer. Depots in de voornaamste apotheken”
Rob is een term van Arabische oorsprong die verwijst naar bereidingen met fruitextracten. Deze extracten waren niet te vinden in de siroop van Laffecteur, maar de exotische oorsprong maakte wel indruk bij het publiek. Alhoewel de juiste samenstelling van de siroop geheim was, bevatte ze allicht struikwinde, pokhout (een tropische houtsoort), komijn, komkommerkruid, senna, muskusroos, suiker honing (soms ook moerasriet) en water. Hoewel niet terug te vinden bij de ingrediënten, was het geen geheim dat er allicht ook kwik aan de siroop toegevoegd werd.
Een bijzondere beerput uit de opgraving Jacobsmarkt
De vondstcontext van de fles – een beerkuil – kon aan de hand van de fabrieksmerken op het industrieel wit aardewerk gedateerd worden tussen 1870 en 1915. Dat komt overeen met die van de fles. De vulling van de kuil mag wel bijzonder genoemd worden door de aanwezigheid van verschillende schenkkannen en een hoop servies in industrieel wit aardewerk, dat een staalkaart vormt van de toenmalige grote bedrijven in binnen- en buitenland. Opvallend is de afwezigheid van kookgerei. Hieronder kan je de fles in detail bekijken.
[ngg src=”galleries” ids=”2″ display=”basic_imagebrowser”]Meer info:
Meer lezen:
– artikel via persee.fr: Maurice Bouvet, Un remède secret du XVIIIe siècle : le rob Boyveau-Laffecteur. In: Bulletin de la Société d’histoire de la pharmacie, 11e jg, n°39, 1923, pp. 264-272.
– artikel via biusante.parisdescartes.fr: Jacques Chevallier, Giraudeau de Saint-Gervais, la syphilis et le rob de Laffecteur. In: Histoire des sciences medicales, tome XLVI, n°4, 2012, pp. 387-396.
– advertentie voor “Rob Boyveau Laffecteur”: https://nl.wikipedia.org/wiki/Bestand:Rob_Boyveau_Laffecteur_-_1869.jpg
– medaille: http://www.armb.be/index.php?id=5861
