Eind 2022 werd onze projectsubsidie van de Vlaamse overheid goedgekeurd voor het project Kempencollectie in Kaart. Aan dit project werkten de vier Kempense erfgoedcellen (Stuifzand, Erfgoed Noorderkempen, Erfgoed Voorkempen en Kempens Karakter) samen. We maakten een overzicht van de bestaande collecties en brengen collectie- en depotnoden in kaart. Dit met als doel een goede basis te creëren voor collectiezorg in de toekomst.
Om dit project te realiseren werd een projectmedewerker van twee jaar aangesteld. Van april 2023 tot april 2025 werkte Celine Vandenbranden voor Kempencollectie in Kaart. Ons gezamenlijk werkingsgebied beslaat 43 gemeenten. Gezien de omvang van de regio was het noodzakelijk om prioriteiten te stellen en keuzes te maken. De focus werd gelegd op de collecties van kerkfabrieken, oudheid- en heemkundige kringen, vrijwillige musea, gemeente- en stadsarchieven, professionele musea, lokale besturen, documentatiecentra en erfgoedbibliotheken.
Wist je dat…
Het Kempense werkingsgebied uit meer dan 400 unieke collecties bestaat? Van historische archieven, tot kerkcollecties, tot bijzondere objectencollecties – het project Kempencollectie in Kaart wil deze collecties beter zichtbaar maken!
Het doel van “Kempencollectie in Kaart” was om een gedetailleerd en gestructureerd overzicht te creëren van de vele collecties die in de Kempen worden bewaard. Door plaatsbezoeken en het gebruik van vragenlijsten brachten we deze collecties in kaart en werd een overkoepelend overzicht op collectie- en depotnoden gecreeërd. De collecties werden op gestandaardiseerde manier, op collectieniveau, geregistreeerd met behulp van het COMETA-model. We keken naar verschillende aspecten:
Dit hielp niet alleen om inzicht te krijgen in wat er allemaal bewaard wordt in de Kempen, maar deze gegevens vormden de basis voor toekomstgerichte collectiezorg en hielpen ons om gerichte trajecten op te starten zoals collectieplannen, digitaliserings- en waarderingstrajecten. Daarnaast bood dit de mogelijkheid om een (regoinaal) collectieprofiel uit te rollen.
Binnen onze Kempense regio registreerde Celine, volgens het COMETA-model, 821 erfgoeddeelcollecties van 168 collectiehouders in een Kempencollectie in kaart-databank. Daarbij werd niet alleen de deelcollectie zelf beschreven, maar ook informatie verzameld over onder meer bewaaromstandigheden, eigenaarschap, gebruik, registratiegraad en digitalisering. Zo ontstond een gedetailleerd beeld van de noden, kansen en thematische lijnen binnen het Kempens erfgoedlandschap.
Hier kan je het uitgebreide onderzoeksrapport met onderzoeksresultaten in detail bekijken!
De resultaten tonen het belang aan van registratie en digitalisering: meten is weten. Inzicht in de inhoud en locatie van collecties vormt de basis voor toekomstig beleid. Ook voorbereiding op calamiteiten en het nemen van preventieve maatregelen zijn cruciaal. Samenwerking en kennisdeling zijn essentieel, samen weet je meer, binnen en buiten de erfgoedsector.
We pleiten bovendien voor durven kiezen. Beslissingen uitstellen leidt tot stilstand, terwijl kiezen vooruitgang betekent. Het is soms lastig, maar levert vaak winst op.
Dit project bracht niet alleen de Kempense erfgoedcollecties in kaart, maar legde ook een stevige basis voor een toekomstig collectieprofiel en beleid. De gegevens sturen een Kempens actieplan aan en versterken samenwerking, publiekswerking en erfgoededucatie.
Meer informatie kan je hier vinden: https://erfgoednoorderkempen.be/resultaten-kempencollectie-in-kaart-een-samenvatting/
Dit project werd uitgevoerd door projectmedewerker Celine Vandenbranden onder leiding van de erfgoedcellen Erfgoed Noorderkempen, Erfgoed Voorkempen, Kempens Karakter en Stuifzand.
In de stuurgroep zetelden volgende partners:
We willen ook graag de vele collectiebeheerders in de Kempen die deelnamen aan dit project bedanken.
Bij vragen kan je terecht bij Lotte via lotte.engelen@erfgoednoorderkempen.be of haar telefoonnummer, 0471 38 31 17.